31 Ekim 2009 Cumartesi

Unutulan ucuz numaralar

1990'ların başı. Deli gibi ansiklopedi kaynıyor ortalık. Herkes bir ansiklopedi veriyor. Gazeteler arasında 'Aslını biz veriyoruz, yalan demeyin i.neleeer!' türünden birbirine sataşmalar gırla gidiyor. Ama ne savaş! O zamanlar sıklıkla başvurulan numaralardan biri. Gülümsetsin bizi.

Rıdvan, Okan, Recep (dahiyane mantık, üç büyükten birer oyuncu. Yoksam diğeri alınır) ... Ellerinde Sabah ile poz vermişler. Ve de ne demişler tahmin edin: Bu kadar mükemmel bir eseri ancak Sabah verir.

Recep, elinde makas kupon kesmeye başlamış. Süper günlerdi, süper.

Voleybol haberinin değişimi

Voleybol, eskiden beri gazetelerin sayfalarında çokça yer bulan bir dal. Futbol ve basketbol sonrasında rahatlıkla üçüncü sırada olduğu söyleyebiliriz. Şimdi de nispeten - özellikle bayanlar ligi - sıklıkla sayfalarda yer alıyor. Ama bu 'hakkıyla yapılıyor' anlamına gelmiyor tabii. Eskiden basbayağı maç raporu yazılan voleybolda, şimdi artık çoğunlukla 'kutu', bazen AA'dan gelen yıldız tabloyla 'daya gitsin' mantığı işliyor.

Geçenlerde Habertürk'te voleybol maçlarında smaç, servis hatası, blok gibi fazladan istatistiklerini görmüştüm. Murat Ağca'ya sorduğumda kendisinin voleybol federasyonuna istatistik birimi oluşturduğu için böyle yayınladığını söylemişti. Bireysel bir istek yani. Federasyon ne kadar önemsiyor, onu bilemeyeceğim.

Eskilerde gezerken aldığım iki kupürü koyayım buraya da görün. 'Salonda da Gerginlik' başlıklı olanı, 1988'in şubat ayında şampiyonluk için çekişen Sönmez Filament ve Galatasaray maçı haberi. Tercüman'dan Altuğ Gürer'in haberi, yaklaşık 2000 vuruşluj ayrıntılı bir analiz barındırdığı gibi, şimdilerle hiç uygulanmayan set gelişimi verilmiş. Oysa ki, meraklı okur için ne güzel bir ayrıntıdır.


'Eczacı, Sönmez Filament'i eritti' başlıklı haber de, 1986'nın Aralık ayından. Yine Tercüman gazetesi. Bu kez basketbol istatistiği gibi tablo yapılmış. Muhteşem bir işçilik.


Şimdi, istatatistikler resmi olarak tutuluyor ve isteyen web sitesinden de alabiliyor. Ama gazetelerin editörlerindeki/yayın yönetimlerindeki zihniyet, 1980'lerin de gerisinde olduğu için set skorlarını verdikleri kısa metinle geçiştiriyorlar. Bırakalım lig maçlarını, Arkas'ın Avrupa Kupası finalinde dahi..

Kırık not

Samsunspor'un taraftar grubundan aldığım bir karne örneği. Arkadaşın eğitim yılı değerlendirmesini yapan sınıf öğretmeninin artık burnundan gelmiş...

'Zayıf olan derslerine en az Samsunspor'a verdiğin kadar önem verirsen, seni iyi bir Anadolu Lisesi'nde görebiliriz.'

Bingo!

İki saat sonra başlayacak olan yayınıma yetişmek için Sarıyer-Beşiktaş arası çalışan sarı levhalı minibüsteyim. Akşam trafiği araya girmesin diye 16.20 gibi çıkmıştım evden.

Saat 16.45 civarı. Ön koltuk boşalınca gençten bir kızcağızın yanına oturdum. Kendisi telaşlı. 'Hufff. Geç kaldım işte. Fff.' deyip duruyor. Elimde bir kitap var. Yolda malak gibi sağa sola bakmayı sevmediğim - ve de yolum değerli bir 45 dakikamı aldığı - için genelde okuyacak bir şeyler alırım yanıma, öyle çıkarım.

Çok ilginç bir sahne yaşandı o an minibüste; bir film senaryosuna zekice yedirilecek 'hin' bir fikriyat gibiydi. Paylaşmak istedim.

Okuduğum mükemmel cümleleri kolay bulma adına çizdiğim kitabımda gördüğüm cümleyi çizmek için çantaya elimi attığım anda, gençten kızcağız da çantasını arakladı. Ben turkuaz renkli iz bırakan keçeliyle şu cümleyi çizerken, arkadaş da eş zamanlı olarak bir çırpıda çıkardığı ayna ve rujuyla burnunun altının kırmızıyla üzerinden geçmekteydi:

'Türkiye toplumundaki, 'yabancı'ya karşı oluşmuş kendiğinden engel ve tavır budur: önce dışlama ve garipseme, tanıma gereğini duymama. Bu tavır, kendiliğinden veya manipülasyonla (şimdi olduğu gibi) düşmanlığa dönüştürülebilir.'

Cümlenin içinde geçtiği 'Ahmet Mithat'tan Tevfik Fikret'e' yazısındaki edebiyat bahsinden ve bu arkadaşın hal-i pür melalinden bağımsız olarak, aynı anda çizilen büyük yazar Murat Belge'nin cümlesi ve bir dudak. Bir Coen Biraderler sahnesi gibi eleştirel, ironik ve komikti.

Bir an, aklıma yaptığım 40'lı liste gelmedi değil tabi. Yine de tanımadığım birinin günahını almayayım. :) Durduk yerde cinsiyetçiliğin lüzumu yok.

27 Ekim 2009 Salı

Newsweek: En iyiler, en kötüler

Newsweek geçen hafta bir yaşını doldurdu. İyi de oldu. Yıl boyunca harika işler gördük kendilerinden, tebrikler ettik bizatihi. Aklıma geldi, indirdim rafımdaki Newsweek'leri, baktım 52'nin 49'u var ben de... En iyi ve en kötü kapakları seçtim. İş çıkardım kendi kendime. E-yazıtımım seçkin takipçileri eğlensin diye. En iyi kapaklar şöyle kiii:



Sayı 21 - İslami Burjuvazi olur mu? Zenginleştikçe laikleşiyorlar Serhat Gürpınar'ın kapak illüstrasyonu haftalarca övgü aldı.

Sayı 8 - 700 Euro Kuşağı: Eğitimli genç işsizler dünyayı sarsmaya Atina'dan başladı Yunanistan'daki işsizlik isyanı üzerine ufuk açan süper bir araştırma.

Sayı 33 - Yazıyoor, Basındaki dönüşümü yazıyor - Gazetelerdeki kutuplaşmanın 9 yıllık aritmetiği
Naçizane bu insanın da ilgilendiği konu, kapak olmuş. Ve muhteşem olmuş.

Sayı 6 - CHP hamlesinin perde arkası Yerel seçim öncesi çok tartışılan çarşaf açılımıyla ilgili derin araştırma, provokatif kapak

Sayı 27 - Kürt Hamas'ı mı? - Güneydoğu'da Hizbullah, Gülen ve DTP ile karşı karşıya Çok enteresan bir perspektif, sade ama sağlam kapak resmiyle sunulmuş.

Sayı 25 - Bu adamlar nereye bakıyor? Seçim sonrası, seçimin çok konuşulan 4 siyasetçisini 'siyasete yeni yön verecek liderler' analiziyle sunan başarılı analizin kapağı.

Yeri gelmişken, en kötü kapakları da seçelim.


Sayı 28 - Salgın kapıda
İyi güzel de, ilgi çekelim diye tiksinç bir kapak yapmak gerekmezdi.

Sayı 17 - Yaza Karantina mı? - Ekonomik kriz, milyonlarca insanın sağlığını bozacak.
Bu kapakla kimse okumaz.

Sayı 43 - 6 kelimede Öcalan ne dese beğenirsiniz? Fantazi de fantazi. Kimle yatmak istersiniz tadında. Vasat.

Şimdi de etlisi çıktı


Yemek yapmaya vaktim olmadığında hızla koşarak 'Ben burdayım' diyen şanlı konserve, çeşitleniyor. Fasülye yemeğinin şimdi de etlisi çıkmış. Süper. Bakkal hatırlattı, aldım. Bakalım nasılmış?

Yurt konservenin etli fasülyesi. Tatmaya değer. Barbunyası rezalet. Kuru fasülyesi iyi. Etlinin notunu da verelim bakalım.

Serdar Turgut'u kollayın gençler

Akşam'da çalışan bir arkadaşım vardı. Bir iki yıl önce, Serdar Turgut'un kafayı sıyırmış olduğunu söyler dururdu. Çok tanıdığım biri olmadığı için ilgilenmezdim bu laflarla. 1990'larda Hürriyet'teki köşesinden hatırlardım bu şahsı, gözlüklü bir zattı. Okuduğumu falan hiç sanmıyorum. Unutmuşum gitmiş. Akşam'da da 'sade bir yazara' dönüştü galiba, o yüzden hiç bilmiyorum.

Rojin'le ilgili ileri-geri laflar etmiş. 'Dağa kaldırıp seks kölesi yaparım' falan demiş kıza. Allah Allah, nedir ne değildir diye bir bakayım yazıya deyip, kendisinin 'ölmediğini' anladım. Ayrıca, ne ölmesi bilader? Ne yazdığı, ne anlattığı belli değil. Anladığım kadarıyla üstad Charles Bukowski'nin köşe yazanı olmaya kalmış, ama hiç olmamış. Hatta benzetmek bile ustaya saygısızlık olur. Bence. Sizi bilmem. Bakın bi:

Akşam, 24 Ekim 2009: PKK teröristi olmadığıma pişmanım


Konuyla ilgili bu yazıdaki saçmalıkları dışında, bir kaç yazısına daha baktım, bana Hilal Cebeci'nin ilgi çekme çabaları tadında geldi. Her cümle içinde, medyadan birilerine çakmak için, kelimeleri eğip, büken, kusmuklu yazılar. Nasıl tasvir edebilirim bilmiyorum ya...

Ya Hürriyet'teki her sabah yüzünü yıkayıp faşizme sürekli sert selamlar çakan İzmirli Babacan'la sıkı bir rekabete girmeyi düşlüyor, ya da çok ciddi klinik bir vaka haline gelmiş. Allah çevresindekilere sabır versin. Bu kadar ciddi sorunları olan birinin intihar etmesinden korkulur. Servistekilere çağrı: Mukayyet olun. İnsandır. Etmesin, eylemesin.

25 Ekim 2009 Pazar

Taraftar ambiansı

Bugün Fenerbahçe-Galatasaray maçı var. Televizyonlar için bulunmaz nimet. Körükle Allah körükle: gelsin reklam... İtirazımız yok, Allah daha çok versin.

NTV'de Sergen Yalçın ve Ercan Taner, derbi öncesi programındalar. Saat 16.40 civarı Kadıköy'e bağlanıldı. Emek Ege, elinde mikrofon, taraftarların arasında durumu özetlemeye çalıştı. Ancak üç dakika konuşabildi. Zira arkadaki güruh, ufak hareketlenmelerden sonra 'Ananı dikeceğiz Galatasaray' yanık türküsünü koro halinde dillendirmeye başlayınca, cart diye kesip stüdyoya döndük.

Daha önce de bu mevzu aklıma geliyordu. Salya-sümük Türk futbol seyircisinin neyine güvenerek (nasıl bir cesaretle) aralarından yayına bağlanılıyor, çözemiyorum. Evet, kabul ediyorum, maç atmosferini yansıtmak için zaten orada bulunuluyor. Ama rastgele fanatik bir taraftar grubunun içinden yayın yapmak ne kadar doğru? Alimallah, Ege'ye saldıran, elindekini alıp bağıran çağıran da çıkabilir. Gerçi sadece Türk seyircisi değil, İspanya'da kadın futbol muhabirine canlı yayındaki 'tecavüz girişimini' hatırlayın.

Bence stadın güvenlikli bölgesinde taraftarın hemen arkada, (5-10 metre veya daha uzakta) bulunacağı bir platform ile, aynı atmosfer çok daha etkili ve güvenli olarak yaratılabilir. Hem de muhabir dışında ekrana 'mööö' diye bakan 30 çift göz, el sallayanlar, cep telefonu ile kombine ederek bedava video-fon hizmeti kullanan magandalar ve tabii ki böyle iş kazalarından kurtulmuş oluruz. Fena mı?

Bu hata nasıl yapılır?

Taraf gazetesi, 'NTV haklı, biz haksızız' diye bir yazı ile özür dilemiş. Özür dilemek medyada büyük puntolarla görmediğimiz bir davranıştır genelde. İyi de Taraf böyle basit bir hatayı nasıl yapar? Benim anlamadığım burası.

Olayı, Bağış'ın (Erten) söylemesiyle gördüm. Bir gün sonra. Mevzu şu: Taraf'ın manşetten verdiği haberde, Muhsin Yazıcıoğlu'nun öldüğü helikopter kazasının olduğu gün uçakta bulunların cep telefonlarının 295 kez arandığını ve uçak havadayken yapılan bu aramaların düşmeye sebep olacağı belirtiliyor ve NTV'den bu aramaların hesabı soruluyordu.

İyi de, böyle bir komplo-haberin kendisi biraz 'ucuz habercilik' değil mi? Taraf gibi ciddi bir gazete nasıl böyle bir ucuz haberi manşete çeker, anlamak zor. Yani NTV'nin işi gücü yok da, telefonla bir siyasi liderin helikopterini mi düşürecekti?

Zaten haberde, 'uçağın düştüğü haberinden tam bir saat önce başladığı' ifadesini görünce benim aklıma gelen ilk nokta, kayıtlardaki saatin 'Orta Avrupa Saati' olabileceği oldu. Hemen. Belki de, bizim de çalışmalarımızın (Eurosport'ta programımız Orta Avrupa Saati'ne göre) sürekli bir saat ileriden takip etmekten dolayı.

Açıklama TİB'den (Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı) geldi: Kayıtlar, NTV'nin hizmet aldığı şirketten dolayı GMT (Başlangıç saati, Türkiye'den iki saat geri) olarak görünüyor.

Taraf'ın siciline yazılacak, es geçilmeyecek kadar önemli bir hata. Basit bir fikir yürütme eksikliği yüzünden.

23 Ekim 2009 Cuma

Simple English


Basit İngilizce. 1990'ın Nisan'ında Tercüman'da yayınlanan bir ilan. O zamanlar ingilizce bilen de az tabii. Vaay Yücevardar abi, helal olsun, İngilizce ilan vermişsin havası var abinin muhtemelen. 'You also can write to me' ayrıca.

Bir de, naçizane bir fikir, şu başlık daha doğru olmaz mı hocam:

Dou You Think internationally?

Mustafa Topaloğlu'nun Barack Obama'ya söylediği 'Welcome to Presidency' şarkısı hesabı olmuş biraz bu ilan. Ama güzel. Sevimli.

Söz hakkı


Gazetecilik mesleğinin ön kavramlarından birisi, tarafsızlık ve her görüşe söz hakkı vermek. Özellikle baskın seslerin ve görüşlerin olduğu ülkelerde sesi kısık olanların da fikrini beyan etmesini sağlamak. Sistematik olursa propagandaya girer, dolayısıyla bunun ince çizgisini iyi sezmek gerekir.

Dünyanın en açık toplumu ve medyasına sahip İngiltere'de son günlerde ateşli bir tartışması var. BNP Lideri Nick Griffin'in BBC'deki Question Time programına çıkacak olması. Bu akşam, BBC'de yayınlanacak olan prestijli açık oturum programına katılacak Griffin, ülkenin giderek büyüyen neo-nazi siyasi partisi British Nationalist Party'nin lideri. Şimdilik tehdit unsuru gibi görünmese de, 2006'da Barking ve Dagenham'da 12 yerel meclis üyesi seçtiren BNP, Mayıs 2008'de de 5.2 oy alan Richard Barnbrook ile Londra Şehir Meclisi'ne giren ilk aşırı sağcı üye oldu.

Beyaz ırk faşizminin öncüsü Ku Klux Klan ile yakın teması bulunan BNP'nin ivme kazanması, İngiltere toplumunu da harekete geçirdi. Bir sürü eylem yapılarak, Nazilere ekranın kapatılması çağrıları tekrarlanıyor. Ancak bu konuda BBC'nin net bir açıklaması var: Griffin'in konuşmasını engellemek sansür olur. Bu da bizim görevimiz değil. Madem çıkmasını istemiyorlar, o zaman hükümet yasa değişikliği yapsın.

Ülkenin en aykırı sesi, ülkede yasa güvencesi altında. BBC, postayı koyuyor. Siz bize nasıl program yapacağımızı söyleyemezsiniz. (İbrahim Şahin'in, bırakın Tayyip Erdoğan'ı, soyadı aynı Mehmet Ali Şahin'e benzer bir laf söylediğini düşünsenize. Şanlı BBC, şanlı...)

Nick Griffin, bildiğin faşist. Observer'da geçen pazar yayınlanan mükemmel analize göre, idolleri arasında siyahi olmasına karşın sağlam bir faşist olan Louis Farrakhan da var. Hatta gençken Yahudiler'e karşı sözlerinden dolayı Ayetullah Humeyni'yi de desteklemiş. Müslümanlar, Asyalılar, Yahudiler'e karşı çok sert bir söylemi var. Politikalarından başlıcaları şöyle:

- Avrupalı olmayanlarla Britanyalılar'ın entegrasyonuna set çekmek.
- Göçmenleri geri almaları için yabancı ülkelere yardım desteği vermek.
- İş yasalarındaki ırkçılara karşı olan yasaklamaları kaldırmak.
- Her eve bir silah olmasını yasal hale getirmek.
- Afganistan'daki Britanya birliklerini derhal geri çekip, bunu sağlayan politikacıları mahkemeye yollamak.
- 1948 öncesindeki beyaz Britanya toplumunu yeniden oluşturmak için gerekli yasal değişiklikleri yapmak.


Gördüğünüz gibi abi, Nick 'The Adolf' Griffin. Ama söyleyecek sözü var, ve BBC'de konuşacak. Kimse de karışamaz. Bizdeki versiyonu Bay Osman Pamukoğlu da geçen Habertürk'te konuşmuştu. Bizdeki neo-faşistlerin ekrana çıkması çok daha kolay. İleride miyiz İngiltere'den? O biraz tartışmalı.

19 Ekim 2009 Pazartesi

Yılın sol kroşesi



Hakkı Devrim, dün akşam Kanal D ekranlarında ilk kez denk geldiğim Okan Bayülgen'in medya programında yılın lafını etti. Madonna ve Shakira'nın kliplerinin 'seks satar' mantığı uyarınca çok kötü kotarılmış işler olduğu konusunda Bayülgen'in fikrini olumlayan tüm konukları 'dinci/tutucu mantığa prim vermek, güzel olanı beğenmemek' ve bir anlamda sahtekarca davranmakla suçlayan Oray Eğin'e, iki koltuk yanında oturan Hakkı Devrim'in cevabı:

- Oray, amuda kalkmış da dünyayı seyrediyor gibi konuşuyorsun!

Efsanesiiiin Hakkı Bey! Bu nasıl bir laftır? Ve bir muhteşem ek daha:

- Bir kere Madonna güzel değil, iğrenç bir kadındır. Üstelik onu ilk gördüğümde ben de gençtim!!

Muhteşem. Muhteşem. Dokuz elli sekiz, dünya rekoru. Muhteşem.

Burcu'ya anti-serenad

Sevgili okurlar,

İçtenlikle söylüyorum: Bu sayfalarına bir ekşi sözlük havasının hakim olmasından hiç haz duymuyorum. Ağırlıkla Medya ve reklamcılık üzerine olan bu sayfalarda genelde olumlu ve güzel işlerden bahsetmeyi, ya da katkıda bulunmak için yapıcı eleştiriler üretmeyi planlayarak yola çıktım. Bu yüzden Show TV, Fox gibi (yazmaya kalksan saat başı malzeme bulacağın) mecraları hiç kaale dahi almıyorum. Genelde haber kanalları ve ciddi işlere ilgim var. O yüzden içerik de NTV, Habertürk, Milliyet, Zaman, TRT, ne bileyim, bu minvalde yoğunlaşıyor. Eleştirilerimin de genelde öneri içeren ve umutsuz vaka olmayan işlere yöneltiyorum.

Hiçbir şey üretmeden - ekşi sözlük gibi - açtım internet sayfasını aklıma geleni yazdım, küfrettim, 'oh olsun koydum çocuğu' işlerine kılım. Yemin ediyorum, hiç bir yazıyı bu düşünceyle yazmıyorum. Yazmak da istemiyorum. Emeğe saygım var, aptal yerine koyulmaya karşıyım sadece.

Girizgahı yapmamın sebebi, - boks eldivenlerimi hazırlayarak - girişmeye hazırlandığım spor 'sipikeri' Burcu Esmersoy'un yaptığı işlerden, herkesin hoşnut olmadığını ortaya koyarken, bunu bir politika haline getirmediğimi bilmenizi istememdir. Gönül ister ki, aşağıda örnekleri olduğu gibi iyi üretim yapanları övdüğümüz gibi bu kardeşimizi de övelim. Ama nerdee...


Ben güzel bulmuyorum - yarışma derecesi olduğuna göre vardır bir artısı bizim bilmediğimiz - ama yapacağı onca iş varken gelip de en azından benim tutkuyla yapmaya çalıştığım SPOR GAZETECİLİĞİ'ne çöreklenip (O'na da amenna, kimsenin ne yapacağına karar verme hakkımız yok), işi yapmaya başladıktan sonra arpa boyu yol almak için çaba dahi göstermeyen Burcucan'ın ekmeğinde gözüm yok. Ama Yiğiter Uluğ'un aylarca işsiz dolaştığı, pislik kokan Fener-Gassray yazıları yazıp, tutturdukları 25.50'lik iddaa kuponları manşet köşesindeki yeşil kutularda nal gibi anonslanan Nalkaponlar'ın meydanı doldurması, burama kadar geldi. Yeter ama.

Hiç izlemedim, ama her izleyenin bana 'Yazsana i.ne şu programı. Niye tırsıyorsun?' diye feveran ettiği Spor Aşkı'nın son üç dakikasına denk geldim. O da zaten telefonla oldu. Ağzı köpüklü bir dostum (Nasıl sövüyor anlatamam) 'Ulan bu Burcu'yu şimdi de yazmazsan, ne zaman yapacaksın? Bu ne mallıktır!' diye ünleyince, biraz baktım programa.

Dakka bir, gol bir. Program bitmiş, sondan üçüncü dakika, TV programlarında çok güzel kadına, ondan daha az güzel olan bir kadın tarafından yapılan sütlaç olmuş cümleyi duydum: (Voleybolcu Naz Aydemir'e söylüyor)

- Şimdi, çok hoş bir hanımefendisin. Çok da güzelsin. (Dikkat buyrun, şu iki kısa cümlenin peşpeşe dizilmiş olması ve buradaki anlamsal derinlik bir çok havuz probleminin sonucunu şıppanak diye çözüyor) Sanırım herkes aynı fikirdedir benimle.

Naz'dan sevimli bir gülücük. Sessizlik. Ercan Abi araya giriyor:

- Alkışlayalım. (isteksizce şak, şak, şak... Efektin sebebi, bir spor sohbet programı ambiansı yaratması için üniversitelerden bindirilen kıtalar)

Bir iki temenni, güzelim, güzelsin, çok süper program oldu geyiği, Sergen'den halisane niyetle sorulmuş bir soru. Sonrasında veda. Evet, bitti. Bir daha izlemem zaten. Ama zorla yönlendirildiğim ekranda, Burcu'yu çok kısa süre içinde dahi acıklı icraatiyle görmek deli etmeye yetti beni.

E be ablacım; (sahi, sen bir ara da futbol kitabı mı ne yazıcaktın, biriktiriyor musun birikimini? Damlaya damlaya göl olsun diye. Kaç metreküp oldu?)

Biraz çalış, didin, öğün (pardon; doğrusu 'övün' olmalı Yüce Atam, yüksek müsaadenizle), güven. Yalvarırım Burcucum, biraz oku, şımarma, gözüne bakan ve yalandan seni öven erkeklerin ağzından çıkan dizi dizi sahte övgülere itibar etme, kendini yukarıda görme (hakir de görme tabii). Spor sadece futbol değildir. Hadi eyvallah, boşver. Futbol olsun. Ama, zerre kadar geliş be insan çocuğu! Yalvarırım. Hayatımda ilk kez sevmediğim bir insana yalvarıyorum. Bak mucize yaratık insan, ne kadar esneyebiliyor yaşamda. Sen de insansın. Şekil alabilir, öğrenebilirsin. Lütfen.

Dün akşam, Okan Bayülgen'in Yekta Kopan'ın yüzüne karşı 'O Burcu mudur nedir' diye başlayan ve sert laflarına katılmakla birlikte, yine de senin adına üzüldüm. İnsana böyle saydırılması, hoş değil. Ama herşeyin bir ilki vardır. Unutma, bugüne kadar bazen hiç haketmediğin halde erkeklerden çok gereksiz övgüler de aldın. Onu dengelemeye say bunu.


Şimdi, müdür Fuat Abi (Akdağ), bunları okursa, anılar canlanacak aklında. Tanışmamız da 10 yıl önce onunla ilgili kendi web sitemde yazdığım keyifli (hafifçe şükela) notların, bir google aramasına takılmasıyla olmuştu. Servise Okay Karacan'ın yanına geldiğimde 'Ulan g.toş, dur bi bakiim, sen şu eleman değil misin?' demiş ve bana sonrasında 900 sayfalık ESPN'in 2000 yıllığını vermişti. Hala kütüphanemdedir. Sağolsun. Sonrasında bağlantımız koptu.

'Vay p.zemek. E harfi özürlü g.t, bizim kıza kendince saydırmış, ciddiye dahi almayın' diye aklından geçecek, eski mevzuyu hatırlayarak. E be Fuat Abi, eğer Burcu karşıma gelirse bir gün (gelmesin), şunlardan daha azını söylersem, dediğinde haklısın. Kaçak güreşmediğime emin ol.

Dostlar. Bir daha Burcu Esmersoy hakkında bir şey yazmak istemiyorum. Zorlamayın. Son olsun bu.

18 Ekim 2009 Pazar

Emesen-bii-siii


NTV'nin çatısı altındaki NTVMSNBC, 2000 yılından beri Türk internet haberciliğine yön veren haber sitelerinin başlıcası. Yalnız, şu yeni tasarım ve sınıflandırma sistemine bir türlü alışamadığım gibi, site görsel ve editoryal açıdan da giderek zayıflamaya başladı. Nedendir, pek çözebilmiş değilim.

Zaten son iki yılda sıklıkla ziyaret ettiğim bir adres olmaktan çıkmıştı. Bugün girdiğimde ise gözlerime inanamadım. Bir ana sayfa çıktı karşıma, neyin nerede olduğu belli değil. Manşetsiz bir ana sayfa. Bakar mısınız şuna, bu sayfanın manşeti nedir? Ayı saldırısı mı? Gül'ün açıklaması mı? Garip bir yerleşime sahip, sıcak olduğu için kısa bir süre için manşete çekildiği her halinden belli olan Fenerbahçe haberi mi?

İlk haber gibi görünen mantar toplayan adama saldıran ayı haberinin 'spot niyetine' yazılan tek cümlesi, 'acele işe karışan şeytanın' göstergesi: Yaşlı adam hayatını kaybetti.

Zaten doğru düzgün yapan yok şu işi, en düzgünü de yamulmasa bari temennimi yineliyorum.

17 Ekim 2009 Cumartesi

Şunu yapmayın dostum

Haberi satmak için iyi başlık bulmak önemli bir meziyettir. Serviste havanız olur, haberinizi öne çıkarır, belki alt manşetten sürmanşete, hatta manşete çıkarır. Hatta kimi zaman haberin metninden daha önemli olur. Özellikle de birinci sayfaya çıkacaksa.

Ama şu ucuz işleri yapmayın, güzel arkadaşlarım. Tamam, halk gazetesisin sevgili Takvim, eyvallah. Yaptığın atlangoç, 'halkçı' (nasıl oluyorsa?), dobra, muzip üslup bu gazetelerin olmazsa olmazıdır. Ama bugün yaptığın, muziplik/yaratıcılık değil, düpedüz bel altı sokak edebiyatı. Anlıyor musun Tak? Yapma bunu. Yapma dostum.

İki tane ne idüğü belirsiz insan, 'Gördün mü la, napmış gaste! Helal ossun' diyecek diye şu seviyeye inmeyin. Bir alt çizgi edinin kendinize, lütfen.




Alın size gayet keyifli, muzip ve de cuk oturan bir başlık. Hazır konu açılmışken ekleyelim buraya.

16 Ekim 2009 Cuma

Marsel'e biyografi

ATP'nin oyuncular hakkında ayrıntılı bilgi veren oyuncu biyografi bölümünde Marsel İlhan içeriği genişlemeye devam ediyor. Marsel tanındıkça, bilgileri de yenileniyor.

Önce doğum yeri olan Semerkand'ın Türkiye değil, Özbekistan kenti olduğu bilgisi değiştirildi. Ardından resmi kondu. Şimdi de biyografi bölümüne kısa bir hayat geçmişi eklendi.

14 Ekim 2009 Çarşamba

Hangi kadınlarla muhatap olunur/olunmaz? (*)

(*) Değerli dostum M.Donk'a ithaf...


Kalçasına bakarak kadın seçilmez. Kavun gibi koklayamazsın da. Bu işin bir raconu var. İşte size 40 maddede kadın yaratığının en iyisine kavuşma kılavuzu. Yüzde yüz objektiftir diyen yok, ama uygulama sonunda hayal kırıklığı yaratmaz, maraz doğmaz. Rahat olunuz. (Not: Analizde kullanılacak kitle, 18-30 yaş arasıdır. üstü ve altı, bu değerlendirme standartlarının kapsamı dışındadır.)

1. Beyaz taytıyla poposunun tüm kıvrımlarını ortaya çıkarmış hemcinsi, önünden geçtikten sonra senden daha uzun süreyle arkasından inceleyen kadın yaramaz. İncelemeyeni bul. (Kriter, adayın cinsel yöneliminden dolayı bir ayrımcılık yapmak için değil, kıskançlığını ortaya koyduğu için listeye dahil edilmiştir.)

2. Yaptığımız gözlemler sonrasında, kadın cinsinin genetik davranışlarından biri olan saç düzeltme hareketini her 90 saniyede bir tekrarlayan kadının, zeka gelişiminde sorunlu sınıfına dahil edilmesi gerektiğine kanaat getirdik. Bu kadınları kendi haline bırak, kısa saçlı ya da saçını sabah yapıp, rüzgara bırakanları tercih et.
(Teknik not - Saç düzeltme hareketi: Sağ elin ayasıyla, alna dökülen saçları geriye doğru ittirmeyle yerli yerine yerleştirdiğini ve görüş açısının maksimize edildiğine inanılan hareket, tavır ya da eda.)


3. Cümlesine 'Ay' ile başlayıp, tersi ('ya') ile bitiren ve üç cümlede ortalama bir kez 'yani' kullanan arkadaşı sal çayıra, kendine uygun birilerinin kucağına gitsin.

Örnek: Ay bugün Kerimler'i arayacaktım yaaa..

4. Otobüs tıkabasayken telefonu çaldığında;

a) 'Aslı, ay naber hayatım. Evet, eve gidiyorum. Sen?...' diye başlayan muhabbeti, faturasız hatlarda 86 kontörle - üstelik bu kampanya dönemlerinde! - fiyatlandıracak kadar uzatanlardansa; bir kaşık su hazırla.

b) 'Aslı, nasılsın canım, teşekkürler. Şimdi otobüsteyim. 15 dakika sonra ben seri arayayım mı?' diyen arkadaşlardansa; alnına eğil öp, hemen çıkma teklif et.


5. Erkekler spor muhabbeti yaparken, masada 'Ben de Fenerbahçeliyim. Emre'yi çok seviyorum' diyorsa, çaktırmadan diğer koltuğa kay. Spor muhabbetine katkısını tenis, voleybol ya da F-1 ile çeşitlendirebiliyorsa, gözünü dört aç.

6. Oturacak yer isterken veya ufak bir tartışma halinde 'Ben bayanım ama' tanımlamasını kullanmayanları tercih et.


7. Bakkalda ekmek alırken, 13 tane ekmeği sıkıp, aralarından birini seçe(bile)n, üstüne üstlük hala kasadaki abiye çemkirip, kapıdan dışarı çıktığında dahi 'Halla, halla. Parayla aldığımız ekmeğe bak' diye sesler gelen ve konuyu hala uzatan kadın gördüğünde soğukkanlılığını koru. Başına iş alma. Selam verip ekmeğini alan, parayı uzatıp 7 saniye içinde bakkalı terk eden kadını ise takibe al.

8. Elindeki gazetenin ekonomi sayfasını kıvırıp okuyan kadın, başarılı bir arkadaştır.


9. Sigara, dergi, pil vs. gibi bir ihtiyaç için gittiğin gazete bayiinde 'Bir Posta lütfen' deyip, o gazeteyi aldıktan sonra tavrıyla yol boyunca onu hatmedeceğini belli eden bir kardeşimizse, azat ediver. Magazinin ikircikli dünyasının dehlizlerinde gidip gelsin.

10. Ayakkabısı 'düşülesi topuklu' olan abla, kırıtma katsayısını artırmak için bunu yapıyorsa, yaramaz. Ama o gün davet/düğün/mecburiyet gibi bir durum varsa hoşgör, ama eksi yaz. Siyah spor bir ayakkabı ya da bez ayakkabısı varsa, artı puan. 1-0.


11. Çantasından çıkarıp gömüldüğü kitap, bangır bangır bağrılan bir popülerse, (Sallıyorum; Elif Şafak, AŞK) 'kitap okuyor' bölümüne artı koyulmaz. Ama (yine sallıyorum) 'Yeşil Norveç' veya 'Gandhi' falan gibi bir şeyse, bir göstergedir. İlgilenilir.

(Not: Elif Şafak'ın Aşk kitabı mal gibidir diye bir anlam çıkarılmaz buradan. Verdiğim örnek yalnızca 'popülerlik' ve bu popülerliği satma bazında değerlendirilmelidir)

12. İsmi Bengisu, Çisil, Suade ise, ikinci kez düşünmekte fayda var.


13. Birlikte alışverişteyken, kredi kartı yerine nakit kullanıyorsa, bas artıyı not defterine.

14. Herhangi bir Nuri Bilge filmini sonuna kadar izlediyse TEBRİK ET. Duydu, ama izlemediyse TAVSİYE ET. 'Bilmiyorum. Son olarak İvedik'i izledim ben, Şahan'ın. Çok komikti' diyorsa, KÜFRET.


15. Her muhabbette, mevzu bir şekilde kilo verme/alma olayına değiyorsa; sorun vardır. Aman diyim.

16. Özel bir durumu/sağlık sebebi yoksa, sırf iş olsun diye 'Ben et yemem, sağlıksız' deyip, Esra Ceyhan'lık taslamaya kalkanlar, ukala olur. Yanlıştır. Ders vermek için bol yağlı bir dürüm söylemek, ilk etapta işini görebilir.


17. Saba Tümer'e hayransa, ölürsün, bitersin. Derhal uzaklaş.

18. Haber bülteni izleyip izlemediğini sor. Kanal D ve Show TV'den 'haber' izlemeye kalkan cühela takımından ise Yüce Allah'a havale et. Haber kanalı izliyorsa, güzel bir sütlü nescafe içerken konuya gir. Ablamızın kendisi haberciyse, çok şanslı bir g.tsün.


19. Telefonu şarkılı melodiyse; eyagh... Ayrıl. Dirilili dirilili dirilili, düz Nokia'lı olan hep avantajlıdır.

20. Telefon pembeyse de olmaz.


21. Yakın arkadaşlarının yüzde elli ve/veya fazlası erkeklerden oluşuyorsa, seni yanıltmaz. Dürüsttür.

22. İkili, üçlü gruplarda (toplu mekanda) beş metre mesafeden dahi duyulacak desibelde konuşan ve her cümlenin sonunda 'kih kih' gülen 'karılar' için özel bir yumruk dizayn et. Lazım olabilir.

23. 'Bana bakıyor mu acaba?' diye kaçamak bakışlarını yakaladığın kadının biletini kesiver.

24. Kaliteli espri yapma kabiliyeti olan, ve bunun üzerine yalnızca gülümseyen kadın, inanılmazdır. Psikopattır. Evlen.


25. Okul döneminde karnede kırığı olan kadından korkulur. İyidir. Hiç bir rakamsal sorunu olmayan 32'lik diş gibi karneye sahip kadını ciddiye dahi alma.

26. Facebook'a günde iki kez girip, milletin resimlerini inceleyip, video izlemekle mesai çürüten ablayı ilk 11'den kes. Facebook'ta arkadaş listesi 20 ve altında üyeye sahip olanı banko oynat.

27. Oje kullanmayan ve sade makyaj yapan kadını, tercih listesinin üst sıralarına yaz.

28. 'Hadi Taksim'e gidelim' diyene şöyle yan yan bir bak; 'Ortaköy'e ne dersin?' önerisini asla geri çevirme.


29. Sabah programlarına seyirci olarak gitme alışkanlığı olan arkadaşlarımızı kendi halleriyle başbaşa bırak. Hayatı öğrenip öyle gelsinler.

30. E-Posta adresi Gmail olan sofistike zevklere sahip olabilir. Hotmail olan faydacı, düz ve orta-yolcudur. Superonline olan geçen yüzyılda kalmıştır. Kendisini 21. yüzyıla davet et.


31. İçine dört yaşında çocuk dahi girebilecek, beline kadar inen nal gibi çanta taşıyan kadınların 'çok gereksinimi' vardır. Yaklaşma. Küçük, 'acil durum' diyebileceğimiz makul ölçülerde çanta taşıyanları tercih et. Çanta taşımıyorsa - hayatta pek örneği yok - uçarak yapış kendisine.

32. Basbayağı frikik vermeye çalışıp bunu beceremeyen, bir de utanmadan bakışlarıyla seni suçlamaya çalışan dallama kadınlara gereken cezayı ver. Önce, oturduğun yeri değiştir.


33. Saçını (sanki hiç sarışın yokmuş etrafta gibi) sarıya boyatan ve bunun için ayda belli bir bütçe ayıran kadını, müsait bir vakitte zeka testine sok. Sonuçlar, sana gerekli cevabı verecektir.

34. Beş kişi sor. John Fitzgerald Kennedy, Fidel Castro, Ayetullah Humeyni, Olaf Palme ve Patrice Lumumba. Beş veya dördünü ülkeleriyle ve ne yaptıklarıyla birlikte biliyorsa, kendisine pahalısından tektaş al. Üçüncü biliyorsa; gözün kapalı çıkabilirsin. İkisini biliyorsa; karar senin. Yalnızca birini çıkarabildiyse; eksikliği çoktur. Hiçbirini duymadıysa, Kral TV'de klip izleyip, mahalleden birilerine istek istemeye devam etsin.


35. Doğum tarihini mırın-kırın etmeden söylüyorsa, bir puan daha alır kendisi.

36. Beraber yapacağınız uzun yolculukta, eğer alternatifler arasındaysa, treni tercih eden kadın muazzamdır.


37. Tatil için Antalya'da 5 yıldızlı büyük havuzu olan oteli tercih eden abla, vasattır. Tatilini mekan mekan gezip, küçük otellerde konaklama üzerine kuran kadın, güzeldir.

38. Söylemek istediklerini mesaj atarak değil, arayarak anlatan kadınla çıkılır.


39. Bilgisayarının masaüstü resmi çiçek, böcek, Brad Pitt ya da bebek resmi olmazsa, ver bir puan daha.

40. Gazeteyi magazin sayfasından başlayarak okuyan (Spordan başlayan erkeğin eşdeğeri), daha doğrusu magazin dışında hiçbir sayfa okumayan kadına selamet dileyin. Hayatına sizden uzak devam etsin.

---
DEĞERLENDİRME BAREMİ:
Her şıkta 1 olumlu puan veriniz. Sonuçları aşağıdaki çizelgeye göre değerlendirebilirsiniz.

1-10: Normal insan evladı. Çıkılabilitesi var.
10-14: Normal üstü. Çok süper bir abla. Kaçırma.
15-19: Charlize Theron'a tercih edilir seviyede.
20-24: Sen naaptın?!
25 ve üstü: Lütfen teste geri dönüp puanları gözden geçiriniz.

13 Ekim 2009 Salı

Hayır, Hayır, Hayır!

Boğaza üçüncü köprü çalışmaları hızlandı. RTE, elinde megafonla karşı kampanyalar yürüttüğü ikinci köprünün açılmasından 20 yıl sonra üçüncü köprünün bizzat harcını kendisi atıyor. İnsan nasıl da değişiyor konuma göre. Ne oldu? Uluslararası otomotiv ve sermaye devleri devletlerin karar mekanizması masasında koltuk sahibi oldu, ne olacak?

Köprüye hayır, Allah'ın cezası iktidar bozuntusu! H-A-Y-I-R. Çünkü;

1. Ana amaç olan trafik sorununu çözmeyecek. Üç değil, yedi köprü de yapsanız, bu işin 'karayolu' yatırımlarıyla çözülmeyeceği açık.

2. İnsanları daha fazla otomobil almaya yönelteceği için hayır. Bunca çevre sorunu varken, yapılacak köprü, otomotiv satışlarına olumlu etki yapacak. Trafikte yeterince araç var, birileri kar yapacak diye fazlasına gerek yok.

3. Metroya ve altyapıya ihtiyaç varken, yüz milyonlarca dolar kaynak bu faydasız projeye aktarılacak. Bu ülkede sermaye, iş gücü ve zaman var mı bu kadar har vurup harman savrulacak?

4. İstanbul'un boğazda kalan tek gür ormanları Sarıyer ve Beykoz'un sırtlarını piç edeceği için hayır.

5. Muhtemel köprünün emlak ve hizmet sektöründe rant kapısını ardına kadar açıp, haksız kazanca ve aç gözlülüğe yol açacağını da unutmayın.

İstemiyoruz köprü-möprü! Akılcı kullanılan kaynaklar, birilerine peşkeş çekilmeyen projeler ve çevreci çözümler istiyoruz!

10 Ekim 2009 Cumartesi

Pluralism ne ola ki?

Radikal Kitap ekinde, yeni çıkan İngilizce bir kitabı tanıtan Latif Taş'ın yazısını okudum bugün. Çok ilgimi çekti. Kitap, Legal Practice and Cultural Diversity. Konu, çoklu hukuk olarak çevirebileceğimiz Pluralism üzerine Avrupa'daki çalkantılar, tartışmlar, yeni hukuksal terimler...

Latif Taş'ın yazısından özetle; Pluralism, Avrupa'da son zamanlarda sıkça tartışılan hukukta çoklu sisteme verilen ad. Modern toplumda küreselleşmeyle birlikte tek bir hukuk anlayışı ve esnekliği olmayan hukuğun, birey haklarına karşı çıkardığı sorunlarla ihtiyaçlara cevap veremeyeceğinden ihtiyaçla hukuğun çoklu bir yapıyla kullanılması gerektiği belirtiliyor. İngiltere, bu çerçevede şeriat mahkemelerine imkan tanıyabilecek hale gelebiliyor.

Yazıdan bir pasaj:

'Antropologların, hukukçuların, din adamlarının ve politika bilimcilerin desteklediği bu yeni model, İngiltere'de kilisenin başı olan Dr.Roman Williams'ın 1997'deki 'İngiltere'de şeriat kuralları da olmalı' demesiyle yeni bir boyut kazandı. İngiltere yayılan bu yeni dalga Fransa, İtalya, Hollanda ve Kanada gibi azınlık nüfusları olan devletleri de tartışmanın içine çekti. Ortaya konulan çözüm örneği de aslında Anadolu topraklarının tanıdık olduğu ve Osmanlı İmparatorluğu zamanında yüzlerce yıl uygulanan 'Millet Sistemi'. Ortaya konulan bu sistemle, farklı kimliğe sahip olan grupların, toplulukların farklı adetsel ve hukuki uygulamalarının merkezi hukuk sistemi tarafından tanınması veya en azından aile, iş ve diğer küçük tartışmalarda merkezi hukukun değil de, yerel yapıdaki hukukun etkili olması öneriliyor, devletin ise gözlemci konumda yer alması ve ancak tolere edilemeyecek noktalara müdahale edilmesi isteniyor.

İngiltere ilk adımı kendi içinde yaşayan milletler için attı; Galler'e, İskoçya'ya ve Kuzey İrlanda'ya kendi hukuklarını uygulaması hakkı verdi. (...) Kitap, Fransa ve Türkiye'deki sert seküler ve ulusalcı hukuksal sistemin toplumun büyük bir kısmını dışarda bıraktığını ve bu iki ülkedeki çatışmanın da buradan kaynaklandığını vurguluyor.'

İlgiye değer, enteresan bir konu. Daha dil olayını bile tam anlamıyla halledememiş Türkiye'de ancak 2038'de tartışılmaya başlanır ama, biz önden gidelim, bilgimiz olsun.

Kalpten reklamcılık

Üç gün önce gittiğim Adana'da havaalanından ATDSK'ya (Adana Tenis Dağcılık ve Su Sporları Kulübü) kadar 60 yaşlarında taksici bir abi götürdü bizi. İzzet Abimiz. Kartını verdi sonra 'Akşam geri giderken yine arayınız hocam, gelip atayım sizi' dedi. (Aramadık, ayıp oldu mu acaba? Akşam kulüptekiler bizi götürdü havaalanına) Yol boyunca şikayet etti siyasileri. Klasik muhabbetşinas taksici abi.

Yalnız kartı süper. İçinden geldiği gibi yapmış reklamcı abimiz. 'Klimalı' vurgusu önemli. Günümüzde klimalı çok az araç kaldı malum. Klimalı Megane II'ye binmek isterseniz arayın İzzet Abi'yi. O yoksa 'oğlu' Selçuk var...

Çekoslovak'tan dev hizmet

Çekoslovak, halkımıza hizmette sınır tanımıyor. Büyük tartışmalara yol açacak 'Hangi kadınlarla muhatap olunur?' başlıklı subjektif araştırma yazısı, önümüzdeki hafta bu e-yazıt'ta olacak. Farkımız olsun biraz.

Sabrediniz.

9 Ekim 2009 Cuma

Sahaf bayramı


İstanbul'un dört bir yanına yayılan sahaflar bir seferde görebilmek zor. Beyoğlu Belediyesi'nin Taksim Gezi Parkı'na topladığı sahaflar fuarını gezdim bugün. Süper oldu valla. 11 Ekim'de bitecek olan fuar 15 Ekim Perşembe'ye kadar uzatıldı. Dolayısıyla bir gün daha gitmek gerekiyor.

Ayrıca bugün sahaftan duydum. Diğer vakitlerde de sahaftaki kitapları sorgulamak için İstanbullu sahafların kitaplarını girdiği bir web sitesi varmış. Onu da kullanınız:

www.nadirkitap.com

Yılın transferi

Habertürk'te bu sabah Ahu Özyurt'u gördüm; Beyoğlu'ndaki sahaflarla ilgili bir sokak röportajı yaparken. Bu şu anlama geliyor: Türkiye'nin en iyi kadın habercisi Washington'dan dönmüş ve Habertürk'e geçmiş. NTV ve CNN Türk'ten sonra Habertürk de kendisinin yeteneklerinden faydalanacak.

Gazetesinden kovulanlara türküler/şiirler eşliğinde reklam spotları hazırlatan Habertürk, böylesine iyi bir haberciyi kadroya katıyor ama sabahın köründe sessiz sedasız görüyoruz kendisini. Mallık etmeyin. Elinizdekinin değerini bilin. Adamı da hasta etmeyin.

8 Ekim 2009 Perşembe

İyi yarışma programları

TV'deki (veya medyadaki) güzel işleri yazmaya devam ediyoruz. Cengiz Özkarabekir'in 3 İnsan 3 Öykü'sü ve Adam Isenberg'in Adem'in Seyir Defteri'nin ardından son zamanlarda TV'lerdeki saçma sapan yarışma programlarının yerine iyi bir alternatif için destek istiyoruz sizlerden.


Kelime Oyunu, Kanal 1'de yayınlanan bir yarışma programı. Gayet basit ve sade, ancak hız, bilgi, kelime dağarcığı, tümevarım yöntemi kullanımı gerektiren çok faydalı bir yarışma.

Sunuculuğu yapan İhsan Varol iyi iş çıkarıyor. Yarışmacılarla çok iyi iletişim kuruyor, açıklamaları yerli yerinde, sağlıklı yönlendirme ve temiz sunumuyla son dönemde gördüğüm en iyi TV yüzlerinden birisi.

Türkçe'ye katkılarından dolayı TDK'dan ödül de alan program, kirlenen TV diline karşı açılan ender bayraklardan biri olarak duruyor. Tabii arkasından yalak magazin başlama olasılığı yüksek bir ekranda olması, garip bir tezat oluşturuyor, o ayrı.

Yeri gelmişken tüm zamanların Türk televizyonlarındaki en iyi yarışma programlarını da seçtim sizler için. Ne dersiniz?

5. HUGO - Çocuklara yönelik yarışma programlarının en büyük klasiği. Telefon tuşlarıyla yarışma çağını başlatarak çığır açmıştı.

4. EVET/HAYIR - Ekranların ilk fenomen yarışması. Erkan Yolaç taklitleri günlük yaşamda defalarca farklı şekillerde taklit edildi.

3. TURNİKE - Güner Ümit vakalarıyla akıllara kazınan yarışma, Türkiye'nin en çok izlenen ve taklit edilen TV işleri arasında yer aldı. Ben çok bayılmazdım ama büyük bir prodüksiyondu.

2. RİZİKO - Serhat Hacıpaşalıoğlu'nun sunduğu unutulmaz bilgi yarışması. Verdiği tadı başkaca bir yerde bulmak çok zor. Risk faktörünün en plana çıkarıldığı ilk yarışmalardan biriydi.

1. KİM 500 MİLYAR İSTER? - Son 10 yıl içinde Show TV'de yayınlanıp da izlediğim tek prodüksiyon. Pek çok ülkede yayınlanan versiyonları arasında Kenan Işık'ın müthiş sunumuyla Türkçe versiyonu, en çok ön plana çıkanlar arasındaysı belki de. Paradan sıfır atıldıktan sonra 'değeri artacağına kayboldu'!

5 Ekim 2009 Pazartesi

Kütüphane Rafı: Medya Tarihi


İlgilenenler için okuduğum kitaplardan seçkiler de yapacağız ara ara... Bugün bitirdiğim kitapla başlayalım.

YKY Cogito'dan bir medya kitabı okudum. Fransız iletişim ve siyasal bilimci Jean-Nöel Jeanneney'in yazdığı Geçmişten Günümüze Medya Tarihi. İyi bir kitap. İlgilenenlere öneririm. İngiliz basınının hikayesi çok ilgimi çekti. Times'ın 1810'da ulaştığı basın etiğini görünce dudağım uçukladı tabi. Bakıyorum da etik olayına gelince, arada 200 yıldan fazla var.

Kitabı bitiren şu cümleler önemli:

Her dönemde, her özgür toplumda, medyalar hiçbir zaman pasif bir topluma kendi değerlerini, fermanlarını ve takıntılarını dayatacak kadar baskın bir güç oluşturmamıştır. Vatandaşlar, söylenebilir, öfkelenebilir, protesto edebilirler - sonunda, medyaları da kendilerine benzetirler. Uyanık olmak ve eyleme geçmek için, bunu bilmek ve kabullenmek de yine onlara düşer.

Kafası bastı


Fotomaç diye kötü mü kötü bir gazete var, boşuna kağıt kirleten. Çıkmasa hiç bir eksikliği hissetmezsiniz, o derece boş bir gazete. İki tane simitçi ağlar 'nerde gazetem?' diye, susarlar sonra. O kadar.

O gazete Fotomaç, uzun bir süre sonra başlık atarken düşünmüş, taşınmış. Güzel bir başlık atmış. Attıkları başlık, bulunmaz Hint kumaşı mı? Değil. Ama en azından kafa yorup, iş yapmışlar. Futbol işi tabii.

Bir de Avrasya Maratonu'na sponsor olmamışlar mı, deli olmamak elde değil...

(Fenerbahçe'nin Gençlerbirliği'ni 3-0 yenip, GS ile arasına 5 puan fark koyması haberinin başlığı: ÜÇ AŞAĞI, BEŞ YUKARI. Ortalama bir Fotomaç'ın potansiyel başlığı: KAPTAN'IN ÇÖKERTMESİ)

Habertürk değil, Newsweek...


Habertürk'ün (daha doğrusu eski zamanlarını göz önünden geçirirseniz aslında yayın yönetmenleri Fatih Altaylı'nın) dikkat çekmek için sıklıkla başvurduğu bir yöntem çok ön plana çıkmaya başladı son zamanlarda: Dinsel ve cinsel konulara olan genel 'eğilimden' dolayı mümkün olduğunca bu başlıklar altında içerik üretiliyor.

Haber sonrası izleyicinin yoğun olduğu saatlere koyulan tartışma programlarında fink atanlar hep lafazan ilahiyatçılar: Yaşar Nuri Öztürk ve Ali Rıza Demircan. Kadrolular galiba, ne zaman açsam, temcit pilavı gibi 'tartışmalı ve de helecanlı' bişeyler anlatıyorlar. 'Gelsin reytingler' diye tam üst katta biri el ovuşturuyor. Şovmen kişiliği ile büyük sükse yapan Cübbeli Ahmet Hoca'yı da konuk edip 'milleti ekrana bağlayan' o değil miydi?

Bir de Prof. Dr. Haydar Dümen'i bir eritemedi gitti medya. Üstad Dümen, Habertürk'ün davetlerine icabet etmekten bitap düşmüş vaziyette eve kendisini zor atıyor herhalde.

Ama Türkiye'de dini yapılar üzerine yapılmış bir haber gördüm ki bugün, onu da yapanlar aynı çatı altında (Ciner Grubu) bulunuyor. Onların da iki eli, iki kulağı var.

Newsweek Türkiye. Zaten harika dergi yapıyorlar. Bir de bu sayı Murat Yalnız ve Adem Demir ikilisinin İNANCIN EVRİMİ isimli mükemmel bir dosyası var ki, okumayan ölsün. TAKVA filmiyle iletişim araçlarında en yakın temasın kurulduğu 'derin mevzu' tarikatlar ve cemaatler üzerine yapılan çok boyutlu bir haber. Araştırma, günümüzdeki tarikatların yaplanması, ibadetler, cemaatlerdeki kadın-erkek ilişkileri, eğitime bakışları, giyim-kuşam, teknolojiyi kullanmaları gibi pek çok ayrıntıya eğiliyor. Saçma sapan ağızlardan fikir edinmek yerine, cemaatlerin nasıl bir fenomen olduğuna dair çok derin bir iş yapılmış.

Metinden derin bir cümle: 'Mensuplarının aynı zamanda müşteriye dönüşmesinin ardından, 'Müslüman herşeyin en güzeline layıktır' felsefesi 'bir lokma bir hırka'yı tahtından etmiş görünüyor.'

Mutlaka dergiyi edinip okuyun.

4 Ekim 2009 Pazar

Jesse dediniz, yanıldınız...

Üst üste iki NTV Spor eleştiri yazısı olunca, garezliymişim gibi oldu. Sümme haşa! Sadece denk geldi, lütfen. Rica ederim.

Beşte Beş diye yarışması var NTV Spor'un. Şimdi bir benzeri NTV'de de 'Haberiniz var mı?' diye başladı. Güzel fikir. Bir çeşitliliktir, eyvallah. İzlemeyenler için hatırlatalım. Cevap süresi 10 saniye olan 5 tane spor sorusu var. 4 seçenekli... Hızla soruluyor, 5'te 5 yapan playstation'ı kapıyor.

Beşte Beş'i Ercan Taner sunuyor. Üç kez izledim. Bir fikrim geldi, onu paylaşmak istedim.

Bir örnek verip öyle girelim mevzuya. Adıyaman'dan bir gence soru Ercan Abi'den geliyor:

- Aşağıdakilerden hangisinin olimpiyat şampiyonluğu yoktur?
A) Carl Lewis
B) Jesse Owens
C) Michael Phelps
D) Eric Moussambani

Genç arkadaşımız Jesse Owens dedi (Iyyyy, büyük günah); bilemedi. Ercan Abi tamamladı: Be, Jesse Owens dediniz kaybettiniz, doğru cevap d şıkkıydı. İyi günler.

Ercan Abi, şıkları okurken Eric Moussambani'yi hiç duymadığı için ismini bile tam söylemedi. 'De, Eric' dedi durdu. Böyle bir soru hazırlanıyorsa, minik notların sunucu için altına da iliştirilmesi fena olmaz mı dostlar? Nerden bilsin Ercan Abi Moussambani'yi? O notlara bakarak şöyle gönderse mesela genç elemanı;

- Jesse Owens dediniz. Aman, sevgili Kenan. 9 yıl önce Sydney'de 100 metreyi sonuncu tamamlayan bir Etyopyalı yüzücü vardı hatırlıyor musun? Bültenlere çıkmış, ünlü olmuştu. Eric Moussambani. Mutlaka hatırlarsınız. Doğru cevap D'ydi. Jesse Owens'ın altını var Berlin 1936'da.

Bir başka bakış; Ne verdik ki insanlara, ne soruyoruz? İddaa sorularına alışık kitleye bir anda bisiklet, buz hokeyi, yelken, atletizm sormanın yanlışı. Bence program futbol yarışma programı olmalı.

Hala, yukarıdaki soruya Jesse Owens diyecek geniş bir spor izleyicisi kitlemiz var. Kime ne nağmesi yapıyoruz?

Maraz mı çıktı?

TV açık, bilgisayarda yazı yazıyorum. 1 Ekim 2009 Perşembe, akşam üzeri.

Köşede yanar döner NTVSpor logosu, sarışın Burcu Esmersoy bültene girdi, sundu, çıkıyor... 'Sevgili seyirciler, biraz sonra sevgili Sine Büyüka EuroVoleybol bülteni ile ekranlarınızda olacak. Polonya'dan son ayrıntıları alacağız. Görüşmek üzere...' dedi.

Kısa bir reklam ve döndük. Ana? Yine Burcu! E, bişe oldu, bırak, yeme bizi şimdi. 'Sevgili Seyirciler, EuroVolley bülteninden merhabalar. Şimdi Irmak Kazuk'a dönüyoruz...' falan diye pası attı.

İyi de, Sine'yi merak ettik. Ayağı mı kaydı, 'Şapkasız çıkmam' mı dedi?

Çalık'ın gizli cevheri

Kadın huyları, beni ifrit eder. Ortalık yerde 'pozitif ayrımcılık' niyetine durduk yerde kadınlara (sırf kadın oldukları için) verilen tavizler de çoğunlukla hoşuma gitmez. Kafasında kırk tilki dönen, sağlıklı düşünemeyen, ne zaman psikopatlaşacağı belli olmayan, alıngan, konuya odaklanma sorunu yaşayan bir cinstir.

Dur bi saniye ama. 'Yine i.neleştin, kadınlara ne saldırıyorsun?' demeyin. Tüm kadınlar böyle demiyorum. Onda altısı böyle. Var mı itiraz eden? Bana iki saatini ayırsın, sokağa çıkıp ispat edeyim kendisine.

Var mı aranızda, çabuk söylesin! Hayır efendim, onda beş ya da onda dört senin dediğin gibi. Onda üç ve altında oran verenlerle zaten tartışmaya girmem. Onlara hep melekler denk gelmiştir...

Bir kadın tanıdım. Sınıf arkadaşım ve meslektaşım. Malatya'da yerel bir TV'de görev yapıyor, ne yazık ki. Yazık, çünkü onun ayarında haberci NTV, CNN Türk, Habertürk de dahil olmak üzere fazla yok etrafta. Zehir gibi basan bir kafa, feci bir karizma, sempati/empati, haberci üçgüdüsü ve ödüllü bir Türkçe (Gazeteciler Cemiyeti Türkçe'yi en iyi kullanan haber sunucusu ödülü var).

Beni çok fazla s.klemiyor artık. Onu çok sevdiğimi bilmesine rağmen, bir hayran daha istemiyor çevresine. Yeterince var zaten diye düşünüyor belki, kim bilir...

Bu insan, Çalık'ın elinin altında. ATV-Sabah, kardeş kanallarının (Ahmet Çalık'ın ilk medya girişimi olan memleketi Malatya'daki yerel televizyonu) haber koordinatörünü yapıyor. Ve kimsenin bu cevherden haberi yok. Bir Defne Sarısoy küfleniyor Malatya platosunda.

Bu satırları okuma ihtimali var diye yazmamazlık edemem. Acayip küfür yiyor olabilirim şu an, ama bir şey daha eklemeliyim. Bazen, genetik kopyalamaya izin çıkması gerektiğini düşünmüyor değilim. Bu arkadaş ve benzeri kadınların dünya nüfusunun binde 0.01'ini (açarsak, yüzbinde bir!) oluşturması, üzülmeme yol açıyor, o kadar.

Bana kurşunlar durumundayım.

Çok iyi iki TV programı

İki tane TV programı gördüm. Bayıldım. Fırsatı olanlar mutlaka izlemeli.

Birincisi, Habertürk'te yayınlanan 3 İnsan, 3 Öykü. Basit bir anı programı gibi duruyor, Soner Yalçın'ın Oradaydım'ını andırabilir. Ama bu programda birbiriyle ilintili 3 İnsan'ın hikayesi çapraz geçişlerle anlatılıyor. Metinleri ve müzik seçimiyle birlikte, dış mekanlardaki çekimleri de çok iyi.

İlk olarak Metin, Ali, Feyyaz'ı izlemiştim. Geçenlerde Tuncel Kurtiz'li bir bölüme denk geldim. Hayko Cepkin'li, Moğollar'ın yer aldığı harika belgeseller. Şunu bilir, şunu söylerim: İnsan hikayeleri, her zaman ama her zaman kurmacaya 30 basar.

Programın yapımcısı Cengiz Özkarabekir'e kocaman bir teşekkür ve tebrikler.

İkinci program, TRT Türk'te yayınlanıyor. Adem'in Seyir defteri. Barcelona'da yaşayan Kaliforniyalı bir dilbilimci Adam Isenberg'in Türkiye'nin dört bir köşesindeki gezilerini izliyoruz bu programda. Kanal 1'deki saçları karman çorman yalak bir abinin kahkaha efekti eşliğinde karılara sırnaştığı program da aynı formata giriyor, bu da. Haksızlıktan başka bir şey değil bu. Guardian ve Hürriyet; ikisi de 'büyük' gazete hesabı.

Adam Isenberg ve Yönetmen Senem Tüzen'in ellerine sağlık. Ayrıntılı bilgi ve yayın saatleri için şu adrese gidiniz: www.ademinseyirdefteri.com

2 Ekim 2009 Cuma

Yağdır mevlam empati

Çekoslovağım ben. Şu Türkiyeli insanların kıl olduğum hastalıklarından biri, medyaya bire bir yansımış; deli etmekte beni. Öteki'nin anasını becermek için yakalanan her fırsatı sonuna kadar kullanıp, işi bayağı p.çliğe kadar götürmek sevap bu ülkede. 'Karşımdaki de insandır' diyen görüldüğünde, alnı öpülesi oluyor; az bulunur leylek türü kabilinden.

İletişim, bu kelimenin karşılığını bireysel ilişkilerinde bile hakkıyla veremeyen adamlarla vücuda geliyor. Alev Alatlı gibi dev yazdığı için bile büyük gazete sayılabilecek 'fikir' neşriyatı Zaman gazetesi, her gün (hatta TV ve web'iyle her saat) alakasız/suyu çıkmış Ergenekon haberleri yaparak sürecin bir aktörü olmaya çalışıyor, 'hocasının' kıta aşırı komutlarıyla. Geçtim tarafsızlığı, haberciliğin en bilindik ahlaki temel ilkelerini dahi zaman zaman feci bir şekilde yaralayıp, manipülasyonun enva-i çeşit örneklerini sunuyor bize. (Örneklerini ilerleyen günlerde yeri gelince işleyeceğiz). Diğer yanda Milliyet (Cumhuriyet iyice manyadığı için örneklemeye gerek yok), aylarca deyneğin diğer ucuna 'b.k sürmekle' meşgul oldu.

'İyi ki Ergenekon'u bulduk, heyyoo' cephesinde Zaman ile birlikte Sabah, Star, Takvim, Yeni Şafak ön safı tutarken, (Taraf'ı ayırdım, nispeten sol tandanslı olduğu için onun heyyoo'su diğerleriyle bir değil) 'Ergenekon Yalanı' pankartını taşıyan Milliyet, kardeşlerini yanına aldı. Berlin Duvarı örülmüş, Bab-ı Ali,'Bab' ve 'Ali' olmuş, ikiye bölünmüş. Ve kamuoyu. Fikirleri. Eylemleri. Bakışları. Gördükleri. Gör(e)medikleri. Ak ve karaları.

Ama gazeteler, insanların yansıması. Onları değiştirmek için, insanlar değişmeli. Değişmeliyiz. İkisi de Ramazan ayında yaşanmış iki örnek vericem. (Önemli hatırlatma: Bu satırlarda sıklıkla gerçek yaşamdaki çevremdeki insanlardan referanslar/alıntılar bulunacaktır. Bu konuda kendilerinin anlayışına sığınıyorum. Çoğunlukla isim kullanmayacağım)

Çok sevdiğim bir çalışma arkadaşım. Radyodan ses geliyor. Bir tanıtım cıngılı. 'Ramazan sevincini falancayla yaşayın' cümlesinden sonra arkadaşım sıkıntıdan patlıyor. 'Ramazan s.kinci. Bu ne abi? Uyuz oluyorum' tepkisini duyuyorum.

Bir başka arkadaşım. Kendisi oruçlu, ben de. İftara gitmemiz yakın. 'Oruç tutmayan birisi yanımda yemek yemesin kardeşim. En nefret ettiğim olaydır' diyor.

Bu iki insan da, geniş birer kültürel çevreye sahip, en az 10 farklı ülkeden insanla tanışmış kişiler. Onlar sıradan bir olaya böyle yaklaşıyorsa, daha çok işimiz var demektir. Cemaat tabii sapıtır!

Şahsen, Fethullah Gülen denilen adamdan hiç hazzetmeyen, hatta bu hazzetmeme derecesi basbayağı nefret seviyesinde olan bir insanım. Ama çevremde kendisinin 'müridi' diyebileceğimiz insanlar var. Bir kere çıkıp da, bu konuda polemiğe girdiğimi hatırlamıyorum. Oysa ki, laf sokup küfürlü bir ortam oluşturmak için pek çok fırsat elime geçti. Ama yapmadım. Herkesin bir inandığı/inanmadığı, sevdiği/sevmediği vardır.

Birlikte yaşama kültürü, boş bir laf değil. Bunun için en önemli katık, Türkiye toplumunun insan hamurundaki içerikte bir çorba kaşığı dahi olmayan 'empati' yeteneğinden geliyor. Bir parça empati yapmak bizi kurtaracak.