Çekoslovak'ta okuduğu bir yazı üzerine Don Allum'dan beni haberdar eden Berkem Ceylan'a...
Bazen 'ucube'(*) bir anıt, boyutundan büyük anlamlara sahip olabilir. Anıtlaştırmakta amaç, bir fâniyi, anıyı, sevinci, üzüntüyü ya da icadı ölümsüzleştirmektir. Bir başka açıdan bakarsak, sanatçısının geçmişte kalana saygı duruşudur. Hatırlatmak ve yeniden yaşatmaktır.
İngiliz grup Marillion'un 2004 tarihli 18 dakikalık şarkısı Ocean Cloud'u adadıkları bir denizcidir, bu kez anıtlaşan. İrlanda'daki Achill Adası'nda anıtı bulunan bir denizci: Don Allum. 4 Eylül 1987'de tamamlanan efsanevi yolculuğun bittiğini günün şerefiyle birlikte insanın kendisine çizilen sınırları aşma iradesini temsil eder bu taş parçası.
Donald Edward Allum, 1937'de doğdu. 17 yaşında okuldan ayrıldıktan sonra savaş çağındaki dünyanın geçerli mesleklerinden birini yaptı: Askerlik. Yeşil Ceketliler ile geçirdiği yıllar, ancak 1969'da ordudan ayrılınca son buldu.
Yıllar kendisini sert koşullara alıştırdığı için, ona yumuşak gelen günlük yaşama kolayca adapte olamadı Don. Gazetelerde Tom McLean'ın Atlantic'i tek başına kürekle 70 günde geçtiği haberinin olduğu vakitlerdi. Kuzeni Geoff ile normal insanın aklına gelmeyecek deliliğe merak saldı: Onbinlerce göçmeni, Titanic gibi pek çok gemiyi yutmuş olan Atlantik'i her iki yönde de kürek çekerek geçmek ve doğa koşullarına meydan okumak.
1971'de Las Palmas'tan Geoff ile başlayan yolculuğu 73 günde Barbados'ta bitti. Dönüş, 1972'nin 5 Haziran günü Newfoundland'dan başladı. Ancak üçüncü günde Geoff rahatsızlandı ve bir tanker ile geri dönderildi. Teknesi QE3 ile yola devam eden Allum, 75 gün tek başına ilerledi. Ancak 75'inci gece çıkan dev dalgalar küreklerini ve kalan yiyeceğinin çoğunu götürdü. Ama şansı yanındaydı. Zira ertesi gün onu arayan kurtarıcı bot, okyanusun ortasında kalan Don'a ulaştı.
Aradan 14 yıl geçti. Don Allum, yarım bıraktığı tamamlamak istiyordu. Maceraya geri döndü. Cesur kürekçi, 48 yaşında olmasına karşın 30 Ocak'ta Kanarya Adaları'ndan yola çıktı ve tam 113 günde Nevis'e ulaştı. Bu kez geriye dönmeye kararlıydı. 15 yıl önce yaptığı gibi yine Newfoundland'dan teknesini açtı okyanusa.
Don Allum, dördüncü okyanus yolculuğuna 21 Haziran 1987 sabah saat 10'da başladı. İyi ve sissiz bir havada. İlk bir hafta iyi havayla geçtikten sonra güçlü okyanus rüzgarlarına karşı sınavı başladı.
17'nci gün boyunca yağmur yedi, 19'uncu günde köpekbalıklarıyla karşılaştı. 22'inci günde radyosundan Nigel Mansell'in kazandığı F1 Britanya Grand Prix'sini dinleyerek ilham aldı. Nigel, hızlıydı. Sonraki bir kaç gün yunuslar eşliğinde yardı denizi. 35'inci gece, baskın yapan yağmurun doldurduğu teknesini boşaltmaktan yorgun düştü. 37'inci günde hiç bir şey duymadı ve görmedi. Sadece QE3 ve kendi dünyasında rotasında ilerlemeye devam etti.
1 Ağustos'a denk gelen 42'inci gün ıslaktı. Feci yağmurda uyku uyuyamadı. On gün sonra bir mil uzaktan geçen bir tanker ile bakıştılar. 59'uncu günde İrlanda Radyosu'nu dinlemeye başladı. Bu, kalan mesafenin 250 milin altına indiğini gösteriyordu. 71'inci günde balıkçı teknelerinin ilk hareketlerini görmeye başladı. İki gün sonra da Cork ve Dublin'in işaretlerini.
Ve 5 Eylül 1987: Don Allum, yolculuğunun 77'inci gününde Dooagh'a ulaşarak, Atlantik'i Amerika'dan Avrupa'ya geçip 'çift tarafı' tamamladı.
İrlandalı denizci, insanın direnç ve inancıyla aştığı duvarların sembolü olarak tarihe notunu düştükten sonra 1992'de kalp krizinden hayata veda etti. Don Allum, günümüzde bu okyanusu her iki yönde de tek başına geçebilen yegane kürekçi olma özelliğini korumaktadır.
---
(*) Tırnakladığımız bu sıfat, pek haşmetli Başbakan Tayyipcan'ın, 13 Ocak 2011 günü Kars'taki dikine heykeller için kullandığı güzide türkçesinden bu yazı için ödünç alınmıştır.
RESİM: Don Allum'un 1987'de dönüş yolculuğunu tamamladığı İrlanda'nın Achill Adası'daki Dooagh kentinde bulunan anıtı.
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder